I Sa-mu-ên: Chương 1
Bản Dịch Việt Ngữ
1. Có một người quê tại Ra-ma-tha-im Xô-phim, thuộc vùng núi Ép-ra-im, tên là Ên-ca-na, con trai của Giê-rô-ham, con trai của Ê-li-hu, con trai của Tô-hu, con trai của Xu-phơ, là cư dân tại Ép-ra-im. 2. Ên-ca-na có hai vợ, một người tên là An-ne, người kia tên là Phê-ni-na. Phê-ni-na có nhiều con, nhưng An-ne không có con.
3. Hằng năm, Ên-ca-na từ thành của mình đi lên để thờ phượng và dâng sinh tế cho Đức Giê-hô-va của các đạo quân tại Si-lô. Hai con trai của Hê-li, là Hóp-ni và Phi-nê-a, đang làm tư tế của Đức Giê-hô-va tại đó.
4. Đến ngày dâng sinh tế, Ên-ca-na chia lễ vật ra cho vợ của mình là Phê-ni-na, và cho tất cả các con trai và con gái của bà; 5. tuy nhiên ông dành cho An-ne một phần gấp đôi, bởi vì ông yêu An-ne, mặc dù Đức Giê-hô-va đã khiến nàng hiếm muộn 6. Kẻ ghét nàng không ngớt trêu chọc để nàng ưu phiền, bởi vì Đức Giê-hô-va đã khiến cho nàng hiếm muộn.
7. Việc này cứ diễn ra như vậy năm nầy sang năm khác, mỗi khi nàng lên nhà của Đức Giê-hô-va, người phụ nữ kia chọc tức nàng; vì vậy, nàng khóc và bỏ ăn. 8. Ên-ca-na, chồng của nàng, nói cùng nàng: An-ne! Tại sao em khóc? Tại sao em không ăn? Tại sao lòng của em phiền muộn? Anh không đáng cho em hơn mười đứa con trai hay sao?
9. Sau khi họ đã ăn uống xong tại Si-lô, An-ne trỗi dậy – Lúc đó, thầy tế lễ Hê-li đang ngồi trên ghế gần bên trụ cửa của nhà Đức Giê-hô-va – 10. Với tâm hồn đau khổ, nàng khóc cách thảm sầu, rồi cầu nguyện cùng Đức Giê-hô-va. 11. Nàng đã khấn nguyện:
Đức Giê-hô-va của các đạo quân! Nếu Ngài đoái xem nỗi sầu khổ của tớ gái Ngài, nhớ lại con và không quên tớ gái của Ngài, nhưng ban cho tớ gái của Ngài một con trai, thì con sẽ hiến dâng nó cho Đức Giê-hô-va trọn đời, và dao cạo sẽ không chạm đến đầu của nó.
12. Thời gian trôi qua, nàng tiếp tục cầu nguyện trước Đức Giê-hô-va. Hê-li chú ý đến miệng của nàng – 13. bởi vì An-ne cầu nguyện trong lòng, chỉ mấp máy môi, không nghe tiếng – do đó, Hê-li nghĩ rằng nàng đang say rượu.
14. Hê-li nói với nàng: Con còn say cho đến bao giờ? Hãy đi dã rượu đi!
15. An-ne trả lời và nói: Chúa ôi! Không phải vậy! Con là một phụ nữ có tâm linh đau khổ. Con không uống rượu mạnh hay rượu nho, nhưng con dốc đổ nỗi lòng của con trước mặt Đức Giê-hô-va. 16. Xin đừng nghĩ tớ gái của ngài là một phụ nữ hư đốn. Nỗi đau khổ và ưu phiền quá nhiều của con khiến con phải cầu khẩn cho đến bây giờ.
17. Hê-li trả lời và nói: Hãy đi bình an! Đức Chúa Trời của Y-sơ-ra-ên sẽ ban cho con điều con cầu xin Ngài!
18. An-ne thưa: Nguyện tớ gái của ngài được ơn trước mặt ngài. Rồi nàng đi về, ăn, và nét mặt không còn u sầu.
19. Sáng sớm, họ thờ phượng Đức Giê-hô-va, rồi trở về nhà của họ tại Ra-ma.
Ên-ca-na biết An-ne, vợ của mình. Đức Giê-hô-va nhớ đến nàng.
20. Thời gian trôi qua, sau khi An-ne thụ thai, đến kỳ hạn, nàng sinh một con trai và đặt tên là Sa-mu-ên – nghĩa là “Tôi đã khẩn cầu nó từ Đức Giê-hô-va.”
21. Ên-ca-na, người đàn ông, cùng với cả gia đình, đi lên để dâng sinh tế hằng năm cho Đức Giê-hô-va, và làm trọn lời khấn nguyện của mình; 22. nhưng An-ne không đi. Nàng nói với chồng: “Khi đứa trẻ thôi bú, em sẽ dẫn nó lên để trình diện với Đức Giê-hô-va, và ở đó mãi mãi.”
23. Ên-ca-na, chồng nàng nói với nàng: “Hãy làm theo điều em cho là phải; hãy ở lại cho đến khi em dứt sữa cho con - miễn là hoàn thành lời hứa với Đức Giê-hô-va.” Vì vậy, nàng ở lại, cho con bú cho đến khi dứt sữa cho nó.
24. Khi đứa trẻ thôi bú, nàng mang nó, cùng ba con bò tơ đực, một ê-pha bột, và một bầu rượu, rồi mang nó lên nhà của Đức Giê-hô-va tại Si-lô – đứa trẻ vẫn còn nhỏ. 25. Họ giết một con bò đực, rồi mang đứa trẻ đến Hê-li.
26. Nàng nói: “Thưa chúa! Thật như linh hồn ngài đang sống. Thưa chúa! Tôi chính là người phụ nữ đã đứng tại đây bên cạnh ngài để cầu khẩn Đức Giê-hô-va. 27. Tôi đã cầu xin để được đứa trẻ nầy, và Đức Giê-hô-va đã ban cho tôi điều tôi khẩn cầu. 28. Vì vậy, tôi trao nó cho Đức Giê-hô-va. Khi nào nó còn sống, nó sẽ được trao cho Đức Giê-hô-va.”
Và rồi cậu bé phục vụ Đức Giê-hô-va tại đó.
Bản Dịch Đại Chúng
Cha mẹ của Sa-mu-ên
Có một người quê tại Ra-ma-tha-im Xô-phim, thuộc vùng đồi Ép-ra-im, tên là Ên-ca-na, con trai của Giê-rô-ham, con trai của Ê-li-hu, con trai của Tô-hu, con trai của Xu-phơ, là cư dân tại Ép-ra-im. Ên-ca-na có hai vợ, một người tên là An-ne, người kia tên là Phê-ni-na. Phê-ni-na có nhiều con, nhưng An-ne không có con.
Hằng năm, Ên-ca-na từ thành của mình đi lên để thờ phượng và dâng sinh tế cho Đức Giê-hô-va của các đạo quân tại Si-lô. Hai con trai của Hê-li, là Hóp-ni và Phi-nê-a, đang làm thầy tế lễ của Đức Giê-hô-va tại đó.
Đến ngày dâng sinh tế, Ên-ca-na chia lễ vật ra cho vợ của mình là Phê-ni-na, và cho tất cả các con trai và con gái của bà; tuy nhiên ông dành cho An-ne một phần gấp đôi, bởi vì ông yêu An-ne, mặc dù Đức Giê-hô-va đã khiến nàng hiếm muộn Kẻ ghét nàng không ngớt trêu chọc để nàng ưu phiền, bởi vì Đức Giê-hô-va đã khiến nàng hiếm muộn.
Việc này cứ diễn ra như vậy năm nầy sang năm khác, mỗi khi nàng lên nhà của Đức Giê-hô-va, người phụ nữ kia chọc tức nàng; vì vậy, nàng khóc và bỏ ăn. Ên-ca-na, chồng của nàng, nói cùng nàng: An-ne! Tại sao em khóc? Tại sao em không ăn? Tại sao lòng của em phiền muộn? Anh không đáng cho em hơn mười đứa con trai hay sao?
Sau khi họ đã ăn uống xong tại Si-lô, An-ne chỗi dậy – Lúc đó, thầy tế lễ Hê-li đang ngồi trên ghế gần bên trụ cửa của nhà Đức Giê-hô-va – Với tâm hồn đau khổ, nàng khóc cách thảm sầu, rồi cầu nguyện cùng Đức Giê-hô-va. Nàng đã khấn nguyện:
Đức Giê-hô-va của các đạo quân! Nếu Ngài đoái xem nỗi sầu khổ của tớ gái Ngài, nhớ lại con và không quên tớ gái của Ngài, nhưng ban cho tớ gái của Ngài một con trai, thì con sẽ hiến dâng nó cho Đức Giê-hô-va trọn đời, và dao cạo sẽ không chạm đến đầu của nó.
Thời gian trôi qua, nàng tiếp tục cầu nguyện trước Đức Giê-hô-va. Hê-li chú ý đến miệng của nàng – bởi vì An-ne cầu nguyện trong lòng, chỉ mấp máy môi, nhưng không nghe tiếng – do đó, Hê-li nghĩ rằng nàng đang say rượu.
Hê-li nói với nàng: Con còn say cho đến bao giờ? Hãy đi dã rượu đi!
An-ne trả lời và nói: Chúa ôi! Không phải vậy! Con là một phụ nữ có tâm linh đau khổ. Con không uống rượu mạnh hay rượu nho, nhưng con dốc đổ nỗi lòng của con trước mặt Đức Giê-hô-va. Xin đừng nghĩ tớ gái của ngài là một phụ nữ hư đốn. Nỗi đau khổ và ưu phiền quá nhiều của con khiến con phải cầu khẩn cho đến bây giờ.
Hê-li trả lời và nói: Hãy đi bình an! Đức Chúa Trời của Y-sơ-ra-ên sẽ ban cho con điều con cầu xin Ngài!
An-ne thưa: Nguyện tớ gái của ngài được ơn trước mặt ngài. Rồi nàng đi về, ăn, và nét mặt không còn u sầu.
Sáng sớm, họ thờ phượng Đức Giê-hô-va, rồi trở về nhà của họ tại Ra-ma.
Ên-ca-na gần gũi với An-ne, vợ của mình. Đức Giê-hô-va nhớ đến nàng.
Thời gian trôi qua, sau khi An-ne thụ thai, đến kỳ hạn, nàng sinh một con trai và đặt tên là Sa-mu-ên – vì “Tôi đã khẩn cầu nó từ Đức Giê-hô-va.”
Ên-ca-na, người đàn ông, cùng với cả gia đình, đi lên để dâng sinh tế hằng năm cho Đức Giê-hô-va, và làm trọn lời khấn nguyện của mình. Nhưng An-ne không đi, vì nàng nói với chồng: “Khi đứa trẻ thôi bú, em sẽ dẫn nó lên để trình diện với Đức Giê-hô-va, và ở đó mãi mãi.”
Ên-ca-na, chồng nàng nói với nàng: “Hãy làm theo điều em cho là phải; hãy ở lại cho đến khi em dứt sữa cho con - miễn là hoàn thành lời hứa với Đức Giê-hô-va.” Vì vậy, nàng ở lại, cho con bú cho đến khi dứt sữa nó.
Khi đứa trẻ thôi bú, nàng mang nó, cùng ba con bò tơ đực, một ê-pha bột, và một bầu rượu, rồi mang nó lên nhà của Đức Giê-hô-va tại Si-lô – đứa trẻ vẫn còn nhỏ. Họ giết một con bò đực, rồi mang đứa trẻ đến Hê-li.
Nàng nói: “Thưa chúa! Thật như linh hồn ngài đang sống. Thưa chúa! Tôi chính là người phụ nữ đã đứng tại đây bên cạnh ngài để cầu khẩn Đức Giê-hô-va. Tôi đã cầu xin để được đứa trẻ nầy, và Đức Giê-hô-va đã ban cho tôi điều tôi khẩn cầu. Vì vậy, tôi giao nó cho Đức Giê-hô-va; khi nào nó còn sống, nó sẽ được giao cho Đức Giê-hô-va.”
Rồi cậu bé thờ phượng Đức Giê-hô-va tại đó.
Bản Dịch 1925
1. Xưa tại Ra-ma-tha-im-xô-phim, có một người quê ở núi Ép-ra-im, tên là Ên-ca-na, con trai của Giê-rô-ham, cháu của Ê-li-hu, chắt của Tô-hu, chít của Xu-phơ, người Ép-ra-im; 2. Ên-ca-na có hai vợ, người này tên là An-ne, và người kia tên là Phê-ni-na. Phê-ni-na có con, còn An-ne không có. 3. Mỗi năm, Ên-ca-na ở thành mình đi lên Si-lô đặng thờ phượng Đức Giê-hô-va vạn quân, và dâng của tế lễ cho Ngài; tại Si-lô có hai con trai của Hê-li, và Hốp-ni và Phi-nê-a, thầy tế lễ của Đức Giê-hô-va.
4. Đến ngày Ên-ca-na dâng tế lễ, thì chia của lễ ra từng phần ban cho Phê-ni-na, vợ mình, và cho các con trai và con gái mình. 5. Nhưng người lại ban cho An-ne một phần bằng hai, vì người thương nàng, dẫu rằng Đức Giê-hô-va khiến cho nàng son sẻ. 6. Kẻ phân bì nàng khôn xiết trêu ghẹo nàng, để giục nàng lằm bằm vì Đức Giê-hô-va đã khiến nàng son sẻ. 7. Từ năm nầy đến năm kia, mỗi khi nàng đi lên đền Đức Giê-hô-va, chồng đãi nàng như vậy, còn Phê-ni-na cứ trêu ghẹo nàng; An-ne khóc và không ăn. 8. Ên-ca-na, chồng nàng, nói rằng: Hỡi An-ne, sao nàng khóc? Cớ sao không ăn và lòng buồn bực dường ấy? Ta há chẳng đáng cho nàng hơn mười đứa con trai ư?
9. Sau khi người ta đã ăn uống tại Si-lô rồi, An-ne bèn đứng dậy; lúc ấy Hê-li, thầy tế lễ, đang ngồi trên một cái ghế gần bên cửa của đền Đức Giê-hô-va. 10. An-ne lấy làm sầu khổ trong lòng, vừa cầu khẩn Đức Giê-hô-va, vừa tuôn tràn giọt lệ. 11. Nàng hứa nguyện rằng: Ôi, Đức Giê-hô-va của vạn quân, nếu Ngài đoái xem nỗi sầu khổ của con đòi Ngài, nhớ lại nó chẳng quên, và ban cho con đòi Ngài một đứa trai, thì tôi sẽ phú dâng nó trọn đời cho Đức Giê-hô-va, và dao cạo sẽ chẳng đưa ngang qua đầu nó. 12. Vì nàng cầu nguyện lâu dài trước mặt Đức Giê-hô-va, Hê-li chăm xem miệng nàng; 13. vả, An-ne nói trong lòng, chỉ nhóp nhép miệng mà thôi, không có ai nghe tiếng nàng; nên Hê-li tưởng nàng say, 14. bèn hỏi rằng: Chừng nào nàng mới hết say? Hãy đi giã rượu đi. 15. An-ne thưa rằng: Chẳng phải vậy, chúa; tôi vốn một đàn bà có lòng buồn bực, chẳng uống rượu hay là vật gì uống say; nhưng tôi giãi bày lòng tôi ra trước mặt Đức Giê-hô-va. 16. Chớ tưởng con đòi của ông là một người đàn bà gian ác; vì nỗi đau đớn và ưu phiền quá độ của tôi bắt tôi phải nói đến bây giờ. 17. Hê-li bèn tiếp rằng: Hãy đi bình yên, nguyện Đức Chúa Trời của Y-sơ-ra-ên nhậm lời nàng đã cầu xin cùng Ngài! 18. Nàng thưa rằng: Nguyện con đòi ông được ơn trước mắt ông! Đoạn, người nữ lui ra, ăn, và nét mặt nàng chẳng còn ra ưu sầu nữa.
19. Qua ngày sau vợ chồng dậy sớm, thờ lạy trước mặt Đức Giê-hô-va, đoạn trở về nhà mình tại Ra-ma. Ên-ca-na ăn ở cùng An-ne, là vợ mình; Đức Giê-hô-va bèn nhớ đến nàng. 20. Đang trong năm, An-ne thọ thai và sanh một con trai, đặt tên là Sa-mu-ên, mà nói rằng: Tôi đã cầu xin nó nơi Đức Giê-hô-va.
21. Ên-ca-na, chồng nàng, và cả nhà người đi lên đặng dâng cho Đức Giê-hô-va của lễ hằng năm và làm xong sự hứa nguyện mình. 22. Nhưng An-ne không đi lên, vì nói cùng chồng nàng rằng: Khi đứa trẻ dứt sữa, tôi sẽ dẫn nó lên, để nó ra mắt Đức Giê-hô-va, và ở đó luôn luôn. 23. Ên-ca-na, chồng nàng, đáp rằng: Hãy làm theo ý nàng cho là phải, ở lại đây cho đến chừng nàng dứt sữa nó. Chỉn nguyện Đức Giê-hô-va làm ứng nghiệm lời hứa của Ngài! Vậy, nàng ở lại nhà, cho con bú đến lúc dứt sữa. 24. Vừa khi dứt sữa, nàng bèn dẫn nó theo mình đến đền của Đức Giê-hô-va tại Si-lô, cùng đem theo ba con bò đực, một Ê-pha bột mì, và một bầu rượu. Đứa trẻ hãy còn nhỏ lắm. 25. Họ giết con bò đực, rồi dẫn đứa trẻ đến Hê-li. 26. Nàng bèn nói cùng người rằng: Xin lỗi, chúa! xưa có người đàn bà đứng tại đây, gần bên ông, đặng cầu khẩn Đức Giê-hô-va, tôi chỉ sanh mạng ông mà thề rằng tôi là người đó. 27. Ấy vì đứa trẻ nầy mà tôi cầu nguyện. Đức Giê-hô-va đã nhậm lời tôi đã cầu xin cùng Ngài. 28. Vì vậy, tôi cũng dâng nó cho Đức Giê-hô-va; tôi cho Đức Giê-hô-va mượn nó trọn đời nó. Đoạn mẹ con đều thờ lạy tại đó trước mặt Đức Giê-hô-va.
Bản Dịch 2011
Nỗi Buồn của An-ne
1 Ngày xưa ở Ra-ma-tha-im có dòng họ Xô-phim sống trong miền cao nguyên Ép-ra-im; tại đó có một người tên Ên-ca-na con của Giê-rô-ham, con của Ê-li-hu, con của Tô-hu, con của Xu-phơ, thuộc chi tộc Ép-ra-im. 2 Ên-ca-na có hai vợ; một bà tên An-ne và bà kia tên Pê-nin-na. Pê-nin-na có con, còn An-ne không con.
3 Hằng năm Ên-ca-na thường đi từ thành ông ở lên Si-lô, nơi hai con trai của Hê-li là Hóp-ni và Phi-nê-a làm tư tế của CHÚA, để thờ phượng và dâng con vật hiến tế lên CHÚA các đạo quân. 4 Ðến ngày Ên-ca-na dâng con vật hiến tế, ông thường chia phần cho Pê-nin-na vợ ông và cho các con trai và con gái của bà; 5 nhưng đối với An-ne, ông cho bà một phần gấp đôi, vì ông rất thương yêu bà, mặc dù CHÚA đã để cho dạ bà hiếm muộn không con. 6 Bà vợ kia, đối thủ của bà, luôn tìm mọi cơ hội để chọc tức bà, làm cho bà càng thêm sầu khổ, vì CHÚA đã để cho dạ bà hiếm muộn không con.
7 Việc đó cứ tái diễn từ năm này qua năm khác. Mỗi khi bà An-ne lên nhà CHÚA, đối thủ của bà cứ chọc tức bà, đến nỗi bà phải khóc và chẳng thiết gì ăn uống. 8 Ên-ca-na chồng bà thường an ủi bà, “An-ne, sao em khóc? Sao em không chịu ăn? Sao lòng em buồn bã như vậy? Anh không xứng đáng cho em hơn mười đứa con trai sao?”
An-ne Cầu Nguyện
9 Sau khi gia đình ăn uống xong tại Si-lô, An-ne đứng dậy cầu nguyện. Lúc ấy Tư Tế Hê-li đang ngồi trên ghế bên cửa đền thờ của CHÚA. 10 Với tâm hồn cực kỳ sầu khổ, bà vừa cầu nguyện vừa khóc lóc đắng cay trước mặt CHÚA. 11 Bà khấn nguyện, “Lạy CHÚA của các đạo quân, ước chi Ngài nhìn thấy nỗi khổ của con, tớ gái của Ngài. Xin nhớ đến con, và đừng quên tớ gái của Ngài, mà cho tớ gái của Ngài một con trai. Con nguyện dâng nó lên CHÚA, để nó phục vụ Ngài suốt đời nó. Dao cạo sẽ không đụng đến tóc nó.”
12 Ðang khi bà cứ lâm râm cầu nguyện trước mặt CHÚA, Hê-li để ý miệng bà. 13 An-ne cứ lầm thầm cầu nguyện trong lòng, chỉ có môi bà mấp máy, mà không nghe thành tiếng, vì thế Hê-li tưởng bà say rượu. 14 Hê-li bảo bà, “Bà còn say rượu cho đến bao lâu nữa? Thôi hãy về, lo dã rượu đi.”
15 Nhưng An-ne đáp, “Thưa ngài, không phải vậy đâu. Tôi là người đàn bà có tâm sự rất sầu khổ. Không phải tôi bị say vì uống rượu hoặc bia đâu, nhưng tôi đã dốc đổ lòng mình ra trước mặt CHÚA. 16 Xin ngài đừng hiểu lầm tớ gái của ngài là một phụ nữ không đàng hoàng. Vì quá sầu khổ và phiền muộn nên tôi mới cầu nguyện lâu như vậy.”
17 Nghe thế Hê-li nói, “Hãy đi bình an. Ðức Chúa Trời của I-sơ-ra-ên sẽ ban cho bà điều bà cầu xin Ngài.”
18 Bà đáp, “Nguyện tớ gái của ngài được ơn trước mặt ngài.” Rồi người đàn bà ra về, ăn uống, và nét mặt bà không còn buồn rầu nữa.
Sa-mu-ên Chào Ðời và Ðược Dâng Lên CHÚA
19 Sáng hôm sau gia đình Ên-ca-na dậy sớm; họ thờ phượng trước mặt CHÚA, rồi trở về nhà họ ở Ra-ma. Ên-ca-na biết An-ne vợ ông, và CHÚA nhớ đến bà. 20 An-ne thụ thai. Mãn kỳ thai nghén, bà sinh một con trai. Bà đặt tên cho nó là Sa-mu-ên, vì bà nói, “Tôi đã cầu xin CHÚA mới có được nó.”
21 Ðến kỳ lễ người chồng là Ên-ca-na đưa cả gia đình ông đi lên để dâng lên CHÚA con vật hiến tế hằng năm và làm trọn lời khấn nguyện của họ, 22 nhưng An-ne không đi với họ. Bà nói với chồng bà, “Ðợi cho đến khi con dứt sữa, em sẽ dẫn nó theo, để nó ra mắt CHÚA, rồi nó sẽ ở lại đó luôn.”
23 Ên-ca-na chồng bà nói, “Em thấy điều gì đúng thì cứ làm. Ðợi đến khi con dứt sữa cũng được, miễn sao em đã hứa với CHÚA thế nào thì phải làm thế ấy là được rồi.” Vậy bà cứ ở nhà, cho con bú cho đến khi nó dứt sữa.
24 Khi đứa trẻ đã dứt sữa, bà đưa nó lên với bà. Bà đem theo một con bò đực ba tuổi, một bao bột khoảng hai mươi hai lít, và một bầu da rượu đến nhà CHÚA ở Si-lô. Lúc ấy đứa trẻ vẫn còn nhỏ lắm. 25 Sau khi người ta giết con vật hiến tế, ông bà đưa đứa trẻ đến gặp Hê-li. 26 Bà nói, “Thưa ngài, tôi xin chỉ mạng sống của ngài mà thề rằng tôi là người đàn bà đã đứng trước mặt ngài ở chỗ này trước đây mà cầu nguyện với CHÚA. 27 Tôi đã cầu nguyện để có được đứa trẻ này, và CHÚA đã ban cho tôi điều tôi cầu xin Ngài. 28 Vì thế hôm nay tôi xin dâng nó lên CHÚA. Tôi cho CHÚA mượn nó suốt đời nó.” Sau đó cả gia đình ông bà thờ phượng CHÚA tại đó.
Tài Liệu
- Kinh Thánh - Bản Dịch 1925 - Thánh Kinh Hội Anh Quốc và Hải Ngoại
- Kinh Thánh - Bản Dịch 2011 - Mục sư Đặng Ngọc Báu
- Kinh Thánh - Bản Dịch Đại Chúng - Thư Viện Tin Lành
- Kinh Thánh - Bản Dịch Việt Ngữ - Thư Viện Tin Lành
- Kinh Thánh - Bản Dịch Ngữ Căn - Thư Viện Tin Lành
- Các Quan Xét
- II Sa-mu-ên
- I Sa-mu-ên
- I Sa-mu-ên: Chương 2
- Bách Khoa Từ Điển Tin Lành